Door Ton van Essen
Ons nieuwe lied, Skyeboat Song, speelt zich af op een keerpunt in de Britse geschiedenis. Ik denk dat veel Engelsen en vooral Schotten direct zullen weten waar het over gaat. Omdat het altijd plezierig is om te weten waar je over zingt, licht ik hier een tipje van de sluier op van de eeuwenoude strijd tussen de Schotten en de Engelsen en de katholieken en de protestanten.
Bonnie Prince Charlie
De hoofdpersoon is Charles Edward Stuart die leefde van 1720 tot 1788. Zijn bijnaam was Bonnie Prince Charlie. Charles grootvader, James II, was de laatste katholieke koning van Engeland, Schotland en Ierland. Hij werd afgezet ten gunste van de protestanten. Als gevolg hiervan was ook ‘onze’ stadhouder prins Willem III rond 1700 nog enige tijd Koning van Engeland samen met zijn vrouw Mary.
Ballingschap in Frankrijk
De katholieke Stuarts trokken zich terug in ballingschap in Frankrijk. Hun aanhangers, die zich de ‘Jacobieten’ noemden (Jacobus in de Latijnse naam voor James), kwamen meerdere keren tevergeefs in opstand. Deze aanhang was vooral groot in Schotland, omdat ze daar nog een extra reden hadden voor verzet: onafhankelijkheid van Engeland. In 1745 was prins Charlie het zat om te wachten in Parijs. Hij verzamelde een klein legertje en landde in juli 1745 in de Buiten Hebriden (Noord-Schotland). Het grootste deel van het Engelse leger vocht op dat moment in Vlaanderen tegen de Fransen.
Highlanders en Jacobieten
Al snel sloten zich veel Highlanders bij het leger van de Jacobieten aan en zonder veel tegenstand bereikten zij begin november de grens met Engeland. Begin december waren ze al op 200 kilometer van Londen. Echter, op dit cruciale moment beslisten de Schotse generaals van Charles om niet verder te gaan, en Bonnie Prince Charlie moet zich knarsetandend terugtrekken. Eén van de redenen was dat de beloofde Franse invasie in Zuid-Engeland uitbleef.
Slag bij Culloden
Maar het leger van de Jacobieten, inmiddels uitgegroeid tot meer dan 10.000 “men and boys”, bleef begin 1746 succesvol in Schotland en veroverde meerdere steden. Charles had inmiddels wel een toenemende behoefte aan geld om zijn troepen te voeden en te onderhouden. Toch trokken de Jacobieten het inmiddels versterkte Engelse leger tegemoet. Dit leidde tot de Slag bij Culloden (Culloden’s Field), waar the claymore (een Schots zwaard) did wield. Ondanks dat werd Bonnie Prince Charlie verslagen. Dit was de laatste veldslag ooit op Brits grondgebied.
Vlucht naar Skye
Charles vluchtte naar de westkust van Schotland en vandaar met de boot naar het eiland Skye. Daar zijn we getuige van in ons lied. In het lied komt ook Flora voor. Dit was Flora MacDonald, die volgens de overlevering Charlie verzorgde op Skye en hem hielp te ontsnappen naar Frankrijk. Het lied eindigt met “Yet ere the sword cool in the sheath, Charlie will come again”. Dit heeft niet zo mogen zijn: Charles overleed in 1788 in Rome.
Mythische figuur
In de eeuwen daarna groeide Bonnie Prince Charlie vooral in Schotland uit tot een haast mythische figuur die het had aangedurfd om met zijn legertje van Highlanders de machtige en gehate Engelsen aan te vallen. Aan de voet van de zuil met boven op het beeld van een Highlander staat:
Dit is de plaats waar PRINCE CHARLES EDWARD zijn standaard plantte op 19 augustus 1745 toen hij een gewaagde en romantische poging ondernam om de troon te herwinnen die verloren was gegaan door de onvoorzichtigheid van zijn voorvaderen.
Meer? Lees ook de andere verklaringen van zeemansliederen in onze rubriek Lied & verhaal